مسیرهای منتهی به تقسیم سلولهای بتا شناسایی گردید

 2 مه 2017- سلولهای بتا در پانکراس مسئول حفظ مقدار قند خون در محدوده ی طبیعی با تولید هورمون انسولین- تنظیم کننده‌ی اصلی انرژی (گلوکز)- هستند. اختلال و از بین رفتن سلولهای بتا موجب اختلال در تولید انسولین شده و به دیابت نوع 1 و 2 منجر می گردد. حال محققان دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه کالیفرنیا، برای اولین بار با استفاده از توالی RNA یک سلول منفرد، مسیرهایی که در تنظیم رشد سلولهای بتا نقش دارند را شناسایی کردند. دانشمندان معتقدند که با استفاده از این مسیرها و تحریک مصنوعی آنها می‌توانند به بازسازی سلولهای بتا در جزایر  پانکراس کمک کنند.

یافته‌های این تحقیق در مجله‌ی Cell Metabolism منتشر گردید.

پرفسور Sander از بخش اطفال و پزشکی سلولی و مولکولی این دانشگاه گفت: اگر ما بتوانیم دارویی را بیابیم که سلولهای بتا را مجبور به رشد کند، در این صورت می توانیم مقدار قند خون افراد مبتلا به دیابت را بهبود بخشیم، در بدن این افراد غالباً تعدادی سلول بتا باقی مانده است اما برای حفظ مقدار قند خون در محدوده‌ی طبیعی کافی نمی باشد.

سلولهای بتا در دوران جنینی تولید و پس از تولد همچنان بازسازی می‌شوند اما با افزایش سن افراد، بازسازی این سلولها کاهش می‌یابد. بهترین روش برای رشد سلولهای بتای جدید، تقسیم سلولی است اما توانایی سلولهای بتا برای تقسیم و تکثیر بسیار ناچیز است، بطوریکه تنها حدود 1 درصد از تمام سلولهای بتا این توانایی را دارند.

دانشمندان به بررسی مسیرهای مولکولی تنظیم کننده ی رشد سلولهای بتا پرداختند. آنها امیدوارند که بر اساس نتایج این تحقیقات درمانهای جدیدی ابداع شود که کنترل مجدد قند خون را پس از شروع دیابت، امکان پذیر سازد.

 دکتر ساندر و گروهش مسیرهایی را شناسایی کرده‌اند که در هنگام  تقسیم سلولهای بتا فعال می‌شوند  این یافته‌ها دیدگاه جدیدی را به یافتن اهداف دارویی جدید گشوده است. آنها با استفاده از تکنیک تعیین توالی RNA در یک سلول منفرد (single-cell RNA sequencing) توانستند ویژگی‌های مولکولی و فعالیت متابولیک هر یک از سلولهای بتا را به منظور شناسایی تفاوت‌های سلولهای بتای تقسیم شونده و غیر تقسیم شونده مشخص کنند.

 دکتر ساندر می‌گوید: هیچکس تاکنون قادر به این آنالیز نبوده است، زیرا تنها یک درصد از سلولهای بتا توانایی تقسیم شدن دارند که توسط 99 درصد از سلولهای بتای دیگر که تقسیم نمی‌شوند، پوشانده شده‌اند، اما با استفاده از یک فن‌آوری جدید ما توانستیم خصوصیات دقیق سلولهای بتا را بصورت  منفرد در مراحل مختلف پرولیفراسیون مشخص کنیم. این روش تصویر بهتری از آنچه موجب می‌گردد سلولهای بتا به سمت تقسیم سلولی پیش روند، ارائه نمود و ما از این نشانه‌ها و یافته‌ها برای تولید داروهایی به منظور تحریک مسیر‌های خاص سلولی، استفاده خواهیم کرد.

دکتر ساندر گفت: اینکه آیا تحریک سلولهای بتا به تقسیم و رشد می‌تواند در مداخلات درمانی برای دیابت، نتیجه بخش باشد، هنوز مشخص نیست اما این اطلاعات جدید، امیدهای تازه ای را برای یافتن اهداف درمانی جدید بر روی محققان گشوده است.

منبع:

Cell Metabolism, 2017; 25 (5): 1160 DOI: 10.1016/j.cmet.2017.04.014

www.sciencedaily.com/releases/2017/05/170502142353.htm